ZehirliOk Forum

[b][color=orange]
Sa’dü’d-dîn, Mes’ud b. Ömer Şark’ın pek büyük âlimidir. (727) veya (712) tarihinde Horasan’da Nesâ civarında ki “Teftâzân” da doğmuş, (792) veya (793) tarihinde Semerkand’da vefât etmişdir. Kabri Serahs’dedir. Vefatına Seyyid-i Şerif «tayyebellahü serahü» cümlesini tarih düşürmüştür ki (793) tarihini gösterir. Rahmetu’llahi aleyh.

Sa’dü’d-dîn Teftâzânî, Şark’ta ilim ve irfânı yeni baştan ihyâya çalışan büyüklerdendir. Bir aralık Mogol istilası yüzünden Şark’ta İslâm medeniyyeti duraklamış, yüksek âlimler kalmamış, İslâm ilim müesseseleri sönmeğe yüz tutmuştu. İşte böyle bir zamanda Teftâzânî yetişti, Şark ufuklarını yeniden ilim ve ma’rifet zıyâlarıyla aydınlatmaya çalıştı. Kutbu’ddîn Râzî ile Adudü’d El-îcî’den ilim almış, kendisi de yüzlerce âlim yetiştirmiştir. Serahs’de ikâmet ederdi. Bir aralık Timur ile beraber seferlerde bulunmuş, nihâyet Timur tarafından Semerkand’a gönderilmişti.

Teftâzânî’nin yazdığı eserler, binlerce ilim aşığı tarafından mütemâdiyen istinsâh edilerek çoğaltılarak cihanın her tarafına yayıldı. Teftâzânî ile İslâm âlimleri iki devreye ayrılmıştır. Teftâzânî’den evvelki âlimlere «Mütekaddimin» ondan sonraki âlimlere «Müteâhhirîn» denilir.

Teftâzânî, Türkiye’yi de ziyaret etmiş, Osmanlı ulemâsıyla görüşmüş, aralarında münâzaralar olmuştur. O tarihten i’tibaren kitapları Türkiye ilim müesseselerinde okunmaya başlanmıştır.

Deniliyor ki: Gözler onun bir mislini görmüş değildir. O mutlak bir üstad idi. Eserleri bütün yeryüzüne dağıldı. Hâsılı, Şark’ta ulemânın reisi Teftâzânî idi. Hele belâgat ilmindeki seviyesi pek yüksektir.

Allâme Seyyid-i Şerif te’lif ve tasnife ilk başladığı zamanlarda Teftâzânî’nin kitaplarına dalar, ondan istifadeye çalışır, onun yüksek kadrini i’tiraf ederdi. Maalesef Timur’un meclisinde vuku’ bulan ilmî bir münazara, aralarındaki muhabbet ve samîmiyeti ihlâl etmiştir. (Büyük Tefsir Tarihi, Ö.Nasuhi Bilmen)
[/color][/b]